Nhận lại Chủng Viện Hoan Thiện
của Tổng Giáo phận Huế thế nào?

Giữa tháng 12/1979, VC cưỡng chiếm Tiểu Chủng Viện Hoan Thiện 11 đường Đống Đa, phường Vĩnh Ninh, thành phố Huế, đã cưỡng bức Linh mục Giám đốc và 2 Linh mục Giáo sư phải ra khỏi Chủng Viện, đuổi hơn 80 Chủng Sinh đang tu học làm Linh Mục buộc phải về với gia đình. Đại Lễ Giáng Sinh 1979, Ðức TGM Phi–lip–phê Nguyễn Kim Ðiền ra lệnh cả Giáo phận Huế phải để tang đứa con yêu 149 tuổi này đã bị giết. Ngài nói: “2 Chủng viện là 2 mắt của Giám mục, nay tôi đã bị móc 1 mắt rồi”. Toàn Giáo phận quá đau lòng vì Tiểu Chủng Viện thành lập năm 1830 là Tiểu Chủng Viện An Ninh, Cửa Tùng, Quảng Trị, năm 1954 đã di cư vào Kim Long, Huế, năm 1962 chuyển về đường Đống Đa, tháng 12/1979 bị cưỡng chiếm.

Ra tù lần 1, tháng 7/1978, tôi được Tòa TGM Huế bổ nhiệm Quản xứ Đốc Sơ, xã Hương Sơ, tp Huế. Giáng Sinh 1979, tôi cố ý mời VC & Mặt Trận VC xã Hương Sơ dự buổi Diễn Nguyện trước Thánh Lễ đêm Noel 24/12/1979. Tôi cho diễn cảnh Chân Phước (Hiển Thánh 1988) An–rê Trần Văn Trông Tử Đạo. Ngài là quân nhân 21 tuổi, triều vua Minh Mạng, mồ côi cha, nội Phủ Cam, ngoại Kim Long, Huế. Sáng 28/11/1835, trên đường Ngài đi chịu tử hình, mẹ Ngài mặc áo cưới, ôm chiếu hoa, đi bên cạnh con trai duy nhất. Đến pháp trường An Hòa (thời 1979 là bến xe An Hòa, sát thành nội Huế), mẹ Ngài trải chiếu hoa, xin quan quân hành hình trói cậu con Tử Đạo vào cọc cắm trên chiếu hoa, bà quỳ đưa vạt áo cưới đón thủ cấp con, đem về an táng tại Kim Long. Giáo hữu Phủ Cam đưa xác Ngài về An táng tại Phủ Cam. Tôi giới thiệu buổi Diễn Nguyện: “Hôm nay, Giáo Phận chúng tôi, như bà mẹ Chân Phước An–rê Trần Văn Trông, nén mọi đau xót, xin mặc áo cưới, trải chiếu hoa, đón thủ cấp đứa con trai yêu quý 149 tuổi, là Tiểu chủng viện Hoan Thiện Huế”. VC & Mặt Trận VC xấu hổ bỏ về.

VC cướp chiếm Chủng Viện Hoan Thiện làm 2 trường học, nay là 3 trường Trung học cấp 3 Đống Đa, Phổ thông cơ sở cấp 2 Nguyễn Chí Diểu, & trường Nghệ Thuật Thể Dục. Trong tù, để đòi Việt Cộng phải trả lại Chủng Viện Hoan Thiện Huế, tôi tuyệt thực nhiều đợt, mỗi đợt 15–20 ngày. Năm 2004, Đại diện Tổng cục An ninh của Bộ Công an VC Hà Nội đã tuyên bố với tôi, trước mặt Ban Giám thị trại giam Nam Hà, xã Ba Sao, huyện Kim Bảng, tỉnh Hà Nam: “Nhà Nước thừa nhận có sự kiện giữa tháng 12/1979 về Chủng Viện Hoan Thiện. Khi nào Giáo Hội cần dùng làm Trường đào tạo Linh Mục, Nhà Nước sẽ trả lại cho Giáo Hội.”

3 lần ra tù, tôi đã kính đệ trình 3 lần 3 năm 2005, 2010, 2017 với 3 Đức Tổng Giám Mục, cùng Hy Sinh Hiệp Nguyện, 3 phương cách rất ôn hòa, để nhận lại Chủng Viện Hoan Thiện:

* Các Lễ Bổn Mạng Chủng Viện Hoan Thiện, các dịp Lễ đặc biệt, các Giáo Sĩ, Chủng Sinh, Tu Sĩ nam nữ, Giáo Hữu... xin thăm Nhà Nguyện & mộ Lm Phê–rô Tống Văn Hộ, qua đời Tết Mậu Thân 25/02/1968, an táng tại đây. Càng đông tu phục, đồng phục, càng tăng hiệu lực.

* Hoặc VC bù lại khu đất khác, để Tổng Giáo phận Huế xây Chủng Viện khác cho Chủng Sinh cấp 3 & đại học Tu Học. Rất nhiều Ân Nhân sẵn thiện tâm chung sức xây lại Chủng Viện!

* Nếu VC trả lại Chủng Viện, Giáo Phận góp 1 phần chi phí, giúp xây 3 trường khác, thay cho Trung học Đống Đa, Trung học Nguyễn Chí Diểu & trường Nghệ Thuật Thể Dục.

Từ 1983–2020, dịp gặp các Chính khách Quốc tế, hoặc khi lên tiếng về Tự Do Tôn Giáo tại VN, như qua Hội Đồng Liên Tôn VN, tôi luôn nêu lên vấn đề Chủng Viện Hoan Thiện Huế.

Mỗi năm, các cựu Chủng Sinh Hoan Thiện Huế đều tổ chức 2 Lễ Bổn Mạng Chủng Viện Hoan Thiện, kính Thánh Linh Mục Gioan Đoàn Trinh Hoan Tử Đạo ngày 26/5/1861 tại Đồng Hới, Quảng Bình & Thánh Chủng Sinh Tô–ma Trần Văn Thiện Tử Đạo ngày 21/9/1838 tại Nhan Biều, Quảng Trị. Ngày 21/9/2019, các cựu Chủng Sinh Hoan Thiện Huế đã đau xót tổ chức Lễ Kỷ niệm 40 năm Chủng Viện Hoan Thiện bị cướp chiếm hết trọn.

Kính xin Tòa TGM Huế khẩn cấp làm thủ tục đòi & nhận lại Chủng Viện Hoan Thiện.

Nhà Hưu dưỡng Nhà Chung TGP Huế, Lễ Thánh Gioan Đoàn Trinh Hoan Tử Đạo,
Lm Tađêô Nguyễn Văn Lý 26/5/2020