Gia
Đình Mũ Đỏ Việt Nam
Vùng Thủ đô Hoa Thịnh Đốn và Phụ cận
Bút
ký
Chủ đề:
QH30–T4Đ
Tác giả:
BS Hoàng Như Tùng
Bấm vào đây để in ra giấy (Print)
Lời giới thiệu: Diễn văn của Bác sĩ Hoàng
Như Tùng (QYHD–6), Cựu Chỉ Huy Trưởng Quân Y Viện Phan Thanh Giản
Cần Thơ, đọc trong lễ tưởng niệm tướng Nguyễn Khoa Nam tại
Houston, Texas nhân ngày tang thương của đất nước.
Kính
thưa quý vị:
Tướng Nam bên nội thuộc
gia tộc Nguyễn Khoa là một họ lớn từ đời Chúa Nguyễn Hoàng, thời
nào cũng có người tài ba giúp nước. Bên ngoại là họ Nguyễn Phước,
hệ vua Minh Mạng nhà Nguyễn.
Từ khi ra trường võ bị ông là
sĩ quan tài ba trong chiến tranh, chức vụ cuối cùng là Tư lệnh
Quân Khu IV kiêm Quân Đoàn IV Quân lực VNCH.
Ông là quân
nhân gương mẫu tài đức song toàn hiếm thấy của quân đội. Ông cũng
là người có khiếu về hội họa, âm nhạc và là một Phật tử thuần
thành, hiểu sâu về triết lý của thiền. Ông đã thừa hưởng những di
truyền tốt đẹp cả bên nội lẫn bên ngoại. Một người bạn thân của
ông đã mô tả ông là “con giòng cháu giống” như người Pháp nói
“Bon sang ne sait pas mentir.” Khách quan hơn, xin mượn lời một
phóng viên kiêm sử gia Pháp là Pierre Darcourt: “Điều đầu tiên
làm cho ta chú ý đến ông là ông có vẻ mặt của một chiến sĩ cao
quí.”
Còn riêng tôi, duyên nào lại gặp Tướng Nam vào những
giờ bi đát của lịch sử tại Quân Khu IV/Quân Đoàn IV?
Tôi
vốn là người ở cùng làng với ông, làng Vỹ Dạ, nơi mà tộc Nguyễn
Khoa nhiều người cư ngụ. Thuở nhỏ tôi học cùng trường với ông,
trường Trung học Khải định Huế, sau ông 4 lớp. Bẵng đi thật lâu
tôi mới gặp lại vào tháng 11–1974 khi ông được bổ nhiệm làm Tư
lệnh QK4/QĐ4 còn tôi thì đang phục vụ tại Quân y viện Phan Thanh
Giản Cần Thơ. Tôi cảm thấy vui vì được làm việc với người đàn anh
đồng hương. Tôi định đến dinh để kính chào thăm viếng nhưng chưa
kịp thực hành ý định thì Ban Mê Thuột mất, Quân Đoàn II rút lui
hỗn lọan, Quân Đoàn I vào tay quân cộng sản, chiến tranh lan đến
Quân Đoàn III.
Tướng Nam rất phẫn uất. Ông đã trả lời nhà
báo Pierre Darcourt: “Mọi người đang nổi giận, quân đội đang bị
hạ nhục.”
Ngày 28/4/75, gặp tướng Pazzi trong đoàn ngọai
giao Pháp tại Cần Thơ, Tướng Nam nói “Ông làm chứng giùm tôi,
Quân Đoàn IV chúng tôi không thua, chính trị Sài Gòn đã trói tay
chúng tôi, bắt buộc chúng tôi phải thua.”
Tình hình quân
sự biến đổi quá nhanh, tôi hoang mang nên tìm đến gặp vị tư lệnh
để xin ý kiến.
Câu đầu tiên ông hỏi tôi:
“Quân Y có
việc gì đó?”
Tôi đáp:
“Thưa thiếu tướng tình hình
đất nước quá xấu. Lãnh thổ Quân Khu IV có kế hoạch gì không?”
Ông bình tĩnh trả lời:
“Đừng lo, mình vừa đi họp với
phái bộ tòa đại sứ Pháp. Sẽ có giải pháp ngoại giao, miền Tây
không mất đâu, còn đầy đủ quân số tác chiến.”
Tôi toan xin
phép ra về, không hiểu sao ông lại hỏi:
“Nếu phải đánh
nhau, Quân Y tính sao?”
Tôi đáp:
“Xin tuân lệnh.”
Ông nói tiếp:
“Quân Y cần gì?”
Tôi thưa:
“Nếu phải chiến đấu thì Quân Y Viện không có phương tiện
phòng vệ để chống lại pháo 122ly của địch. Xin thiếu tướng cho
công binh xây gấp hầm nổi kiên cố để làm phòng mổ và một máy phát
điện dự phòng.”
Ông đáp:
“Tôi sẽ ra lệnh thi hành
gấp. Có thể Bộ Tham Mưu sẽ chuyển về Cần Thơ.”
Hầm giải
phẫu nổi xây gần xong thì mất nước.
Sáng ngày 30/4/75
trong lúc các đơn vị trưởng đang họp tại phòng hội Quân Đoàn IV
để nghe Tư lệnh và Tư lệnh phó chỉ thị, thì tiếng loa phóng thanh
loan tin tướng Dương Văn Minh ra lệnh buông súng chờ bàn giao. Là
một quân nhân, Tướng Nam buồn bã thi hành lệnh thượng cấp. Đại tá
Nguyễn Đình Vinh, tham mưu trưởng quân đoàn, nghiêm trang nói to:
“Binh nghiệp chúng ta chấm dứt từ giờ phút này, xin quí vị
dành cho thiếu tướng tư lệnh và tư lệnh phó lời chào kính cuối
cùng.”
“Nghiêm!”
Rồi tan hàng, rã ngũ.
Phần
tôi nhiệm vụ chưa hết, tôi trở về đơn vị tiếp tục phần hành
chuyên môn vì thương binh vẫn còn nhập viện, lòng buồn vô hạn,
ngày mai không còn tự do, cộng sản sẽ dành cho người thua trận
những gì? Riêng với các Tướng Hưng, Tướng Nam và các tướng lãnh
khác không di tản, họ sẽ ra sao? Suy nghĩ mông lung mà lệ chảy
lúc nào không hay.
Suốt ngày 30–4 vẫn chưa thấy bóng dáng
Việt cộng. Cần Thơ yên tĩnh một cách khác thường. 5 giờ 30 chiều
quân y viện được tin Tướng Nam sắp đến thăm thương bệnh binh. Ông
vẫn mặc quân phục tác chiến, áo mũ vẫn còn thêu hai sao đen. Ông
hỏi tôi:
“Anh còn ở lại?”
Tôi thưa:
“Dạ,
giống như thiếu tướng vậy”.
Ông bảo:
“Anh đưa tôi
đi thăm anh em thương binh”.
Hai chúng tôi lặng lẽ đi bên
nhau, lòng trĩu nặng. Nhà thương vắng hoe, bệnh nhân còn lại
khoảng 200 người nằm rải rác khắp các trại, những người khác đã
tự động về nhà. Ông thăm không sót một ai. Ngay cả trại dành cho
thương binh cộng sản ông cũng vào đứng trầm ngâm, không nói một
lời. Ôi nhân hậu làm sao!
Tiễn ông ra xe, tôi cầu mong
chuyến về dinh bình an. Nếu gặp Việt cộng sự thể sẽ ra thế nào?
Đêm 30–4 không yên tĩnh như suốt ngày vừa qua. Quân nhân chưa
rã ngũ mang súng bắn chỉ thiên loạn xạ, như để trút hết uất ức,
căm thù. Người ta tưởng Tướng Nam và tướng Hưng đánh úp VC.
Về khuya tiếng súng im. Đêm rơi vào im lặng, đêm dài tưởng
chừng như bất tận. 11 giờ đêm tướng Hưng bắn vào tim quyên sinh
tại nhà, vợ con có mặt. Phu nhân tướng Hưng báo tin ngay cho
Tướng Nam.
Vào khoảng 6 giờ sáng quân y viện Phan Thanh
Giản được điện thoại từ dinh tư lệnh cho biết Tướng Nam đã tuẫn
tiết bằng súng lục Browning.
Tôi tuy đã dự đoán trước việc
này nhưng vẫn bàng hoàng, đau thương trước cái chết của người anh
hùng. Bằng xe hồng thập tự, chúng tôi rước xác thiếu tướng về để
làm thủ tục khai tử, khâm liệm và an táng. Lần này đón thi thể
của vị tướng tư lệnh là đủ mặt nhân viên quân y viện còn ở lại
đơn vị. Ai nấy đều xúc động, rưng rưng nước mắt.
Bác sĩ
trực Trần Quốc Đông (hiện ở Úc) làm tờ y chứng. Thủ tục khám
nghiệm đã xong, quân y viện xúc tiến tang lễ. Kiểm điểm tư trang
của người quá cố chỉ thấy:
– Một cuốn kinh Phật nhỏ đựng
trong một túi nylon.
– Một khẩu súng lục hiệu Browning
7.2mm
– Một thẻ bài kim khí cá nhân.
Ba món này đã
được bỏ vào quan tài để làm vật lưu dấu phòng thất lạc thi hài
người chết.
Toàn thành phố Cần Thơ xúc động vì hai tướng
Hưng, Nam tuẫn tiết. Hội Hồng thập tự, do Bác sĩ Lê Văn Thuấn làm
chủ tịch, biếu hai quan tài loại tốt nhất, dành cho Tướng Nam và
Bác sĩ Nguyễn Văn Tựu, y sĩ đại úy thuộc Quân Đoàn IV, bị VC sát
hại đêm 30/4/75.
Thi thể Tướng Nam được trang trọng đặt
nằm trên một brancard có trải drap trắng. Ông nằm như ngủ, mặt
hiền từ trắng xanh, tay chân còn mềm. Bên cạnh là thi hài của Bác
sĩ Tựu.
Bàn thờ hai vị được thiết lập đơn sơ nhưng trang
nghiêm, có nhang thơm nến cháy. Toàn thể nhân viên quân y viện
buồn bã nghiêng mình tiễn đưa vị anh hùng và người thầy thuốc
chết vào giờ thứ 25 của cuộc chiến.
Nắp áo quan đóng lại.
Anh em sĩ quan, trong đó có tôi, khiêng quan tài Tướng Nam và Bác
sĩ Tựu ra xe dân sự tiến về phía nghĩa trang quân đội Cần thơ.
Hướng dẫn xe tang và chỉ huy lễ hạ huyệt do Thiếu tá Dược sĩ Mai
Bá Vỵ sĩ quan CTCT thi hành. Một bán tiểu đội cơ hữu của quân y
viện phụ trách việc đào huyệt. Rất may tang lễ được hoàn tất
trước khi người của chế độ mới vào tiếp thu Bệnh viện.
Trước khi bước vào phần kết thúc tôi xin phép được sơ lược nêu
lên vài điều đặc biệt trong cái chết của Tướng Nam.
1) Thứ
nhất, có một sự trùng hợp giữa Tướng Nam và cụ Phan Thanh Gian,
kinh lược sứ miền Tây nam phần năm 1867, cách đây 141 năm: hai vị
cùng trấn nhậm miền Tây, hai vị cùng tuẫn tiết khi không bảo toàn
được lãnh thổ, và lễ an táng Tướng Nam được cử hành tại quân y
viện mang tên Phan Thanh Giản.
Tuy nhiên cũng có một điểm
khác biệt. Vì không giữ được 3 tỉnh miền tây, mặc dầu đã tự sát,
cụ Phan đã bị vua Tự Đức và triều đình giận dữ và cho đục tên cụ
trên bia tiến sĩ. Còn Tướng Nam thì muốn đánh trả quân thù nhưng
bị thượng cấp trói tay.
2) Tướng Nam tuy đã chết nhưng
hùng khí vẫn còn làm quân địch lo sợ. Họ nghĩ là ông chưa chết,
tử thi an táng không phải thật. Họ định quật mồ nhưng đã không
làm được. Dân chúng Cần thơ tin là ông vào lập chiến khu ở trong
bưng để chờ ngày phục quốc. Những ai có mặt ở Quân Khu 4 vào
những ngày đó đều biết.
3) Chiều 30–4 ông đi thăm các
chiến sĩ đang bị thương tật ở Bệnh viện Phan Thanh Giản, sáng hôm
sau, 1 tháng 5, ông là một Tử sĩ được chính Bệnh viện này rước về
làm tang lễ. Chiều hôm trước ông đi thăm thương bệnh binh, sáng
hôm sau anh linh ông đi thăm các Tử sĩ tại nghĩa trang quân đội
Cần Thơ, và ông an nghỉ nơi đây cùng với họ gần 10 năm, cho đến
ngày cải táng.
4) Các tướng lãnh tuẫn tiết như Tướng Phú,
Tướng Hai, Tướng Vỹ, Tướng Hưng có thân nhân lo về chung sự,
trong niềm thương đau và không khí gia đình ấm cúng. Riêng Tướng
Nam, suốt đời binh nghiệp ông sống độc thân, lấy quân đội làm đại
gia đình, lấy đơn vị làm tiểu gia đình. Và cuối cùng ông được
quân đội và chiến hữu lo tròn tang lễ với lễ nghi quân cách, ấm
cúng tình huynh đệ chi binh.
5) Việc cải táng phục tang
cho ông mang nhiều chi tiết ý nghĩa. Tháng hai năm 1984 người em
dâu Tướng Nam, vợ của cựu thượng nghị sĩ Nguyễn Khoa Phước, bào
đệ của ông, là giáo sư Kim Đính về Cần thơ bốc mộ và hỏa táng.
Những gì quân y viện Phan Thanh Giản bỏ vào quan tài khi khâm
liệm vẫn còn đủ: thẻ bài căn cước cá nhân, cuốn kinh Phật, khẩu
súng Browning đã rỉ sét. Khi qua phà Cần thơ bà lặng lẽ khấn vái
rồi thả xuống sông Hậu nửa số tro như là thủy táng cho ông để kỷ
niệm vùng đất ngày trước ông trấn nhậm, nửa kia đem về thờ ở chùa
Quảng Hương Già Lam, Sài Gòn. Mỗi lần có dịp về Sài Gòn tôi
thường đến thắp nhang tưởng niệm.
Tướng Nam đã đi vào lịch
sử bằng nhiều bút tích ghi lại biến cố 30/4/75, và không ít thi
sĩ đã viết về Người, mà thơ là tiếng nói trung thực nhất của tâm
hồn. Để kết thúc tôi xin mượn bài thơ sau đây của một quân y sĩ
quân lực VNCH là Bác sĩ Hà Thúc Như Hỷ viết truy điệu người anh
hùng:
Một mai sau
Và mãi mãi muôn
đời
Nguyễn Khoa Nam
Tên Người còn nhắc nhở
Người anh
hùng vị quốc vong thân
Sinh vi tướng, tử vi thần
Một cái
chết muôn ngàn lần sống
Một cái chết không đầu hàng giặc cộng
Để miền Nam kiêu hãnh ngẩng mặt lên
Cho Hương giang rửa sạch
ưu phiền
Và Tiền giang triền miên thương tiếc.
Kính
thưa liệt quí vị,
Đến đây là thật sự kết thúc. Trước khi
dứt lời tôi thành thật xin lỗi là đã lạm dụng thì giờ quí báu của
quí vị quá nhiều, vì những biến cố lịch sử chỉ xảy ra có một lần
và nhân chứng cũng chỉ sống có một đời, chắc quí vị niệm tình tha
thứ. Nay người thuyết trình là một quân nhân xấp xỉ 80 tuổi,
trước khi đi xa có đôi lời tâm huyết bộc bạch sự thật được chứng
kiến để tỏ lòng tôn kính, tri ân quý vị anh hùng liệt sĩ.
Và một lần nữa kính cám ơn ban tổ chức đã bỏ bao công sức và tâm
huyết để thực hiện buổi lễ ý nghĩa hôm nay.
Hoàng Như Tùng,
Khóa 6 Quân Y Hiện Dịch (QYHD–6)
Nguyên Chỉ Huy
Trưởng Quân Y Viện Phan Thanh Giản, Cần Thơ.
Bấm vào đây để in ra giấy (Print)
THIÊN SỨ MICAE – BỔN MẠNG SĐND VNCH
|
Hình nền: thắng cảnh đẹp thiên nhiên hùng vĩ. Để xem được trang web này một cách hoàn hảo, máy của bạn cần được trang bị chương trình Microsoft Internet Explorer (MSIE) Ấn bản 9 hay cao hơn hoặc những chương trình Web Browsers làm việc được với HTML–5 hay cao hơn.
Nguồn: Internet eMail by th chuyển
Đăng ngày Thứ Ba, May 10, 2022
Ban Kỹ Thuật
Khóa 10A–72/SQTB/ĐĐ, ĐĐ11/TĐ1ND, QLVNCH
GĐMĐVN/Chi Hội Hoa Thịnh Đốn & Phụ cận
P.O.Box 5345 Springfield, Virginia, VA 22150
Điện thoại & Điện thư:
Liên lạc
Trở lại đầu trang