ANH HÙNG VÀ ANH KHÙNG

Tôi chưa bao giờ được chứng kiến hành động, thái độ, v.v. của một người đã khiến người ta phải xưng tụng họ là anh hùng. Thí dụ như lúc... vua Quang Trung đại phá quân Thanh hay lúc các chiến sĩ Biệt Cách Dù “An Lộc địa sử ghi chiến tích...”.

Lớn lên trong chiến tranh, tôi chỉ biết những anh hùng qua môn “sử ký” ở nhà trường: Trần Hưng Đạo, Lê Lợi, Lý thường Kiệt, Nguyễn Huệ, Nguyễn thái Học, v.v. qua các thông tin “ngoài đời” (báo chí, truyền hình, v.v.): Lê hằng Minh, Nguyễn đình Bảo, Nguyễn văn Đương, Lưu trọng Kiệt, v.v. hy sinh cho tổ quốc trước 75 hay những người đã chiến đấu đến giờ phút cuối, đã tự sát không hàng, trong những ngày tàn cuộc chiến: Lê Minh Đảo, Nguyễn hữu Thông, Hồ Ngọc Cẩn, Nguyễn khoa Nam, Lê văn Hưng, Trần văn Hai, v.v.

Vượt biên sau “hòa bình”, tôi được biết thêm những anh hùng phục quốc: Trần văn Bá, Lý Tống, Lê Hồng, Đào bá Kế, v.v.; những anh hùng “tôn giáo”: Thích Huyền Quang, Thích Quảng Độ, linh mục Nguyễn văn Lý, v.v. những anh hùng trong ngục tù “cải tạo”: Võ Vàng, Đặng phương Thành, Đặng văn Tiếp, Phan Nhật Nam, v.v. những anh hùng trí thức, văn nghệ sĩ phản kháng chế độ, bị tù nhiều lần: Duy Trác, Hoàng hải Thủy, Nguyễn đình Toàn, Doãn quốc Sỹ, Nguyễn đan Quế, Nguyễn đình Huy, Lê công Định, v.v.

Những khởi nghĩa chống ngoại xâm, giành độc lập, dưới thời Tàu–thuộc, Pháp–thuộc, cuộc chiến “54–75”, đã khiến Việt Nam là một trong những quốc gia có nhiều anh hùng nhất thế giới! Sau “hòa bình”, khi tiếng súng đã ngưng thì tiếng người bắt đầu nổi lên, gào thét, đòi Tự Do, Dân Chủ. Không chỉ ở miền Nam bị cưỡng chiếm mà cả miền Bắc “đại thắng”, khi người dân khám phá đã bị Đảng lường gạt trong 20 năm trời! Và xuất hiện một lớp những “anh hùng”, ngôn ngữ thời đại gọi là “tù nhân lương tâm”!

Từ mấy tuần nay, lần đầu tiên tôi “thấy” một anh hùng, thấy mỗi ngày. Người hùng đó là đương kim Tổng Thống Ukraine Volodymyr Zelensky. Mỗi ngày như mọi ngày, từ hôm 24/2, hôm Tổng thống Putin xua quân Nga tràn sang Ukraine, quyết định lật đổ chính quyền hợp pháp và hợp hiến của quốc gia Ukraine của ông Zelensky.

Ngay hôm sau quân đội Nga tràn qua biên giới, 25/2, Hoa Kỳ đã đề nghị đưa ông Zelensky rời khỏi Kiev và ông đã trả lời qua một video trên Instagram: “Tôi ở lại đây. Chúng tôi đã đẩy lùi đối phương. Chúng tôi không buông súng. Cuộc chiến đấu tiếp tục (Je reste ici. Nous avons repoussé avec succès les attaques ennemies. Nous ne poserons pas les armes. Le combat continue)”. Rồi hôm 28/2, khi Bộ Trưởng Ngoại Giao Pháp bắn tiếng rằng Pháp sẵn sàng giúp ông di tản thì ông đáp “Ở đây là nơi chiến đấu. Tôi không cần taxi. Tôi cần đạn!”. Ngày 4/3, tờ Times loan tin, từ hôm 24/2, Tổng thống Zelensky đã tránh được 3 lần mưu sát của nhóm đặc nhiệm Tchétchénie và nhóm đánh thuê Wagner. Ông Zelensky là cái gai trước mắt cần phải nhổ bằng bất cứ giá nào của Putin.

Tốt nghiệp Luật khoa, nhưng ông Zelensky chưa một ngày hành nghề luật mà chỉ tham gia các hoạt động nghệ thuật, điện ảnh. Dù chỉ cầm súng trên... màn ảnh nhỏ nhưng từ mấy tuần nay, ông xuất hiện trước thế giới như một cấp chỉ huy quân đội lúc hành quân: chiếc áo thun màu lính của ông làm tôi nhớ đến hình ảnh mấy ông: Robert Lửa (Nguyễn xuân Phúc của TQLC), Nguyễn chí Hiếu (5 Dù), Lê văn Hưng (SĐ5BB), v.v. trong những giây phút “giải lao” trong hầm trú ẩn! Hình ảnh đó không chỉ làm cho quân dân Ukraine vững tin, một lòng quyết chiến (tôi không tìm được chữ nào khác!), mà nó còn làm cho cả thế giới ngưỡng mộ. Cho đến giờ phút này, Tổng thống Zelensly là một nhà lãnh đạo ạnh hùng.

Đối ngược với hình ảnh đó, Tổng thống Putin xuất hiện như một ác thần, một nhà lãnh đạo độc tài, sắt máu, không cần biết có ai, không cần biết chết ai, chỉ quyết khư khư hướng tới cái mục đích tối hậu của mình: “lật đổ chính quyền ông Zelensky”. Bất chấp dư luận trong nước. Bất chấp phản đối ngoài nước. Nghị quyết kêu gọi Nga rút quân ở đại hội đồng Liên Hiệp Quốc hôm 2/3 vừa qua cho thấy Nga bị cô lập trên thế giới. Khi trong tổng số 193 quốc gia: 141 bỏ phiếu thuận, 35 quốc gia “không có ý kiến” (trong đó có Việt Nam!). Nực cười nhất là chỉ có 5 phiếu chống. Của Nga và 4 đứa con nuôi: Bắc Hàn, Belarussie, Syrie, Erythrée! Điều đáng nói là thái độ của Tàu đối với Nga. Putin cứ tin là Tập sẽ ủng hộ mình: bỏ phiếu chống. Nhưng... không. Tàu chơi màn “thành phần thứ ba”, không chống mà cũng không thuận. Ngược lại, Tập cho đàn em mình, là Miên, bỏ phiếu thuận! Một câu trả lời rất Chợ Lớn của Tập với Putin!

Tuy bị tấn công tứ phía, nhiều thành phố quan trọng bị bom Nga tàn phá nhưng Ukraine vẫn còn đứng vững. Tưởng sẽ tiền bom, hậu pháo, dứt điểm Ukraine trong mươi ngày nhưng đã gần 2 tuần, quốc kỳ Ukraine vẫn còn tung bay trong thủ đô Kiev. Tổng thống vẫn còn ở thủ đô. Vẫn mỗi ngày, râu quai nón, áo thun nhà binh, khuôn mặt tuy mệt mỏi nhưng cương quyết, người Zelensky vẫn tiếp tục trấn an dân chúng, trả đũa đối phương. Bằng giọng nói sắc nhọn, bằng nắm tay dơ cao, tuy trận chiến chưa tàn, tuy phần thắng nghiêng hẳn về Nga nhưng chính Ukraine sẽ là quốc gia thắng trận. Chiến thắng quân sự của Putin, nếu có, sẽ không là chiến thắng thật sự. Đi cướp nước người thì không có chuyện thắng hay thua. Chỉ có quân cướp và nạn nhân!

Làm anh hùng... khó lắm. Muốn được trở thành anh hùng càng không dễ. Bởi anh hùng là do người ngoài tôn vinh, chứ không phải cứ viết nhắng, tự sướng, “Bác anh hùng tôi cũng anh hùng” là trở nên anh hùng!

Hiện nay bên cạnh anh hùng Zelensky là một anh khùng Putin! Nhiều nguồn tin cho biết Putin có vấn đề “tâm thần” (nói theo chữ nghĩa “bên nhà”). Tin thật hay tin vịt không thành vấn đề. Vấn đề là hình ảnh của một Putin độc tài (tuy “tài” nhưng “độc”) mà ai cũng biết, đang bị lu mờ, bởi hình ảnh của một Putin không còn tự kiêu vì đang nói láo không ngượng miệng!

Hôm nay là ngày 8/3, ngày quốc tế phụ nữ, nhưng tôi tin là cả thế giới đang hướng về người phụ nữ Ukraine: những người đang bôn ba trên đường tị nạn, dưới đạn bom Nga, tay dìu mẹ già, tay nách con thơ, những người đang bỏ hết sức mình để chế bom xăng, để hàn sắt chống xe tăng giặc, những bà bác sĩ, cô y tá, đang quên mình để cứu người, v.v. và, nhất là, những người đang quắc mắt, ghì súng chờ giặc vào đây.

Ôi, Việt Nam từ độ... hay Ukraine bây giờ, nào có khác gì nhau?

Cô gái “Ukraine” ơi
Nếu chữ hy sinh có ở đời
Tôi muốn nạm vàng muôn khổ cực
Cho lòng cô gái “Ukraine” tươi.

(Hồ Dzếnh)

Vive l’Ukraine libre!

BP
8/03/2022