Gia
Đình Mũ Đỏ Việt Nam
Vùng Thủ đô Hoa Thịnh Đốn và Phụ cận
Truyện
ngắn
Chủ đề:
Chuyện XHCN–NV
Tác giả:
Trần Khải Thanh
Thuỷ
Bấm vào đây để in ra giấy (Print)
“... Chết sông chết suối, ngờ đâu chết đuối đọi đèn...”
Thằng cháu tôi đi bộ đội 4 năm 7 tháng, lù lù dẫn
xác về. Chưa kịp nhập hộ khẩu, đã sinh cờ bạc, số đề, rượu chè,
rồi thất tình, đau khổ...
Một buổi trưa nó nốc rượu say
mèm và gục mặt chết ở vũng nước tiểu của mình.
Gom góp họ
hàng được gần 300 ngàn, tôi tức tốc đạp xe lên cửa hàng huyện,
nơi chuyên bán áo quan, xô màn:
– Chị... chị làm ơn...
Chị bán hàng mặt lạnh như tiền:
– Hết rồi bác ạ!
– Kìa thấy...
Tôi lặng người, rón rén chỉ vào đống áo
quan trước mặt.
Chị ta bảo:
– Của quý 4 đấy, bác ạ,
quý 3 bán hết từ 3 hôm nay rồi. Tuần sau bác lại.
Tôi kêu
lên:
– Trời ơi... có mà đau đẻ chờ sáng giăng...
Thông cảm với bộ dạng nhớn nhác, chán chường của tôi, chị bán
hàng nói với giọng thông cảm:
– Thôi, thế này vậy, bác
chịu khó đạp xe lên huyện xin chữ ký chứng thực, đề nghị linh
động giải quyết, rồi về đây cháu bán cho...
Nhưng rồi thấy
tôi cứ đứng lặng, tưởng như đang phải nói chuyện với thây ma, chị
bán hàng gắt:
– Kìa, đi đi chứ bác. Quãng chục cây số nữa
thôi... Nhưng bác nhớ phải quay về xã viết đơn và xin dấu má thật
đầy đủ đấy.
Gần 60 tuổi đầu, bao lần đối mặt với cái chết,
chưa bao giờ tôi trải qua tâm trạng bực bội và căng thẳng đến mức
này...
Xếp cả chồng tiền gần 3 trăm ngàn, tháo luôn cả chiếc
đồng hồ Citizen màu vàng chanh đặt lên quầy, tôi bảo:
–
Đây, để làm tin, đề nghị chị linh động giải quyết, chứ sức vóc
tôi không đạp nổi 3 chục cây số nữa đâu.
– Ấy chết, không
được.
Chị ta nguây nguẩy:
– Có chỉ thị của trên
rồi... Quý 3 này chúng cháu chỉ được phép bán 2000 cái, mà đã
vượt mức trên 2 chục cái rồi... Khổ! Sao bác không chịu khó đến
từ tuần trước? Sang quý tư cháu hụt chỉ tiêu trên giao thì khốn.
– Thế...
Tôi ngơ ngác:
– ... Chị nói... nói
thế... có nghĩa là... cháu tôi chết ngoài “kế hoạch?”
–
Vâng, có thế cháu mới yêu cầu bác phải có chứng thực của địa
phương và giấy xác nhận của huyện chứ!
Lại còn thế nữa...
Như cái xác không hồn, tôi lừ đừ dắt xe ra, đầu nhức buốt.
Tôi quay điện thoại:
– A lô...
– Gì đấy?
Đầu dây bên kia có tiếng đáp khẽ kèm theo một tiếng gắt...
– Thủ trưởng đi họp rồi.
– Đề nghị...
Tôi lớn
tiếng.
Mặc thái độ nôn nóng của tôi, người bên kia, giọng
còn trẻ lắm, lên giọng:
– Đại sự quốc gia bố già ơi! Tuần
sau bố quay lại nhá!
– Trời ơi...!
Tôi rên lên,
tưởng đất dưới chân sụp lở hàng mảng.
– Khổ lắm... đã bảo
đại sự quốc gia mà lị.
Giọng anh ta càng lúc càng thêm
chớt nhả:
– Bố không chờ được đâu. Mà chờ cũng chẳng để
làm gì. Thủ trưởng không giải quyết đâu. Trừ có cái chết.
– Dạ...
Tôi đổi sợ thành mừng, líu lưỡi:
– Chết
ạ?... Vâng, thế thì trường hợp này của tôi đúng là chết, chết
thật đấy ạ... Cháu tôi...
– Mẹ bố khỉ!
Hắn cười
khành khạch:
– Cháu bố thì liên quan gì đến đây?
–
Nhưng...
Tôi chưng hửng.
– Định hối lộ hả? Bắt cóc
thủ trưởng về tận quê ăn cỗ cơ đấy... Dịp khác nhé.
Hắn
tuyên bố.
Tôi đột ngột nổi cơn lôi đình:
– Không
còn dịp nào hết!
– Bố cưới hay thằng cháu bố chẳng hạn?
Nghe tiếng máy xập, tôi thất vọng đạp xe ra về, cảm giác rõ
hai đầu gối củ lạc sắp long ra đến nơi.
*****
Đúng
giờ ngọ hôm sau mọi ước muốn của tôi rồi cũng được thực hiện
(cũng may, cuộc họp chỉ kéo dài... có một ngày). Nhờ sự “ngoài kế
hoạch” của thằng cháu, tôi được dịp tham quan 1 lô phòng ban và
nhận diện không biết bao nhiêu “ngài đáng kính”. Hóa ra từ cái
váy quan liêu đẻ ra lắm ban bệ, chức tước thật. Chả trách thằng
cháu tôi chưa kịp nhập hộ tịch đã nóng lòng chui đầu ra khỏi váy
để rồi rơi tọt xuống đất đen theo kiểu “ngoài kế hoạch” thế này.
Hộc tốc đưa giấy về nhà tôi mới ngã ngửa... Dưới hàng loạt
chữ ký và con dấu đo đỏ ở phía dưới là dòng chữ “Đề nghị xem xét
lại”. Hoặc “Chờ xác minh”... Thì ra vì cuống, vì cái bệnh quên
không đeo kính, vì cái đầu u mê, nên khi ở trụ sở công an xã bước
ra tôi đã không chịu xem lại, xem thật kỹ cho chắc ăn. Tưởng đơn
thuần là giấy chứng thực báo tử, ai ngờ họ còn ghi thêm mấy dòng
nghi vấn:
“Chết không rõ lý do... Công an địa phương đang
tiến hành điều tra”...
Tôi vò đầu, bứt tai, muốn dựng xác
cháu lên mà đánh cho hả giận. Cái ngữ nó sống báo hại bố mẹ, chết
báo hại chú... 2 ngày trời đạp xe giữa trời nắng chang chang như
đổ lửa với 6 bận đi về hơn trăm cây số có ít đâu... Trời ơi! Trời
có mắt không hả trời? Hay trời cũng mắc bệnh quan liêu nốt?
Nhìn nét mặt chưng hửng của tôi, thằng cả kịp hiểu ra tất cả,
nó dúi tút thuốc lá và cả bọc chè vài cân vào tay tôi, rồi giục:
– Bố chịu khó quay lại chỗ công an xã, nói khó với các anh
ấy, nhờ các anh ấy chứng thực cho. Bảo họ ghi thật rõ vào. “Đã
chết hẳn vì lý do thất tình do uống rượu”...
Chưa đủ, nó
còn dặn thêm:
– Dù hoàn cảnh thế nào bố cũng phải giữ bộ
mặt cho thật tươi tỉnh cho con nhờ... Chứ như người sắp đưa ma
thế kia, bố ai dám nhận chè thuốc của bố?
Lại một ngày đạp
xe, chầu chực, rút kinh nghiệm, lần này tôi thủ sẵn một bao thuốc
trong túi và nụ cười thường trực... trên khoé miệng. Đến phòng
ban nào cần chứng thực đóng dấu, tôi lập tức bấm bật lửa tanh
tách và... vén môi cười xoè... Cuối cùng 1 dòng chữ loằng ngoằng
nửa giun, nửa dế kiểu... bổ túc văn hóa lớp 3 của ông chủ tịch
huyện cũng phải bò ra:
“Chết ngoài kế hoạch. Linh động
giải quyết.”
Cô bán hàng hôm trước đã nghỉ. Thay cho cô là
một thị trẻ hơn, cong cớn khi nhận xấp giấy từ tay tôi:
–
Dấu má gì mà mờ thế này?
– Thì dấu của huyện mà chị!
– Huyện nào. Cháu bảo cái dấu ở giấy báo tử kia.
– Ô
hay, cháu tôi chết thật mà chị.
– Biết thật hay giả? Lần
sau bác lưu ý rút kinh nghiệm nhé! Dấu mờ thế này mà còn cầm lên
đây là cháu bắt về xã xác minh lại đấy.
– Ô...
Vẫn
biết tất cả sự lo lắng quan tâm cho sự ra đi của người đã chết
chỉ có tác dụng an ủi với người sống, còn “cát bụi lại trở về với
cát bụi”, song “nghĩa tử là nghĩa tận”. Tôi cố gắng chọn lấy một
cái áo quan đèm đẹp, không nứt, không vênh, không hụt quá hoặc to
quá. Khổ một nỗi đống gỗ hòm này quá dở. Không chứng nọ cũng tật
kia.
Chị bán hàng thấy tôi có vẻ phân vân, phát bực:
– Thôi, bác ôm nhanh hộ cháu 1 cái đi. Còn nhiều thủ tục phải
giải quyết lắm đấy!
– Vâng.
Tôi vội vàng cầu cứu:
– Chị duyệt cho tôi ít xô màn tiêu chuẩn.
– Bác ra đầu
phố mà mua. Hay chửa, đã “chết ngoài kế hoạch” còn đòi duyệt xô
màn trong tiêu chuẩn.
Há miệng mắc quai, tôi đành chữa
thẹn:
– Thôi được, chị cho tôi nộp tiền thuê xe.
–
Chỉ xe tang thôi đấy bác nhớ. Công tác phục vụ tang lễ đã hoàn
thành kế hoạch quý 3 rồi, tất cả xe khách bây giờ được trên huy
động vào đám cưới để làm kế hoạch 3 hết. Mùa này là mùa cưới mà.
Run run cầm tấm hóa đơn thuê xe trên tay, tôi khật khưỡng đạp
về nhà. Thằng cả bàn:
– Bố cứ ra công ty xe khách mà thuê.
Những 5, 6 trăm người cơ mà. Phần lý do thuê bố cứ ghi đại là
“đám cưới”.
– Đồ...
Tôi trợn mắt, chưa kịp quát nó
đã cười ngoác miệng chữa thẹn:
– Thì đang mùa cưới mà bố.
Lên tận đấy mà nói lý do: thuê xe tang cho đám ma. Bố ai người ta
dám.
*****
Nhìn dòng chữ nguệch ngoạc “10 giờ sáng
25/8” trên hợp đồng, tôi giật thót mình:
– Ấy chết, bác
linh động cho. Gia đình tôi nhỡ đã 3, 4 hôm nay rồi, nóng nực thế
này...
– Thì “ngoài kế hoạch” mà bác! Hợp đồng chúng em
kín cả rồi, nể bác lắm đấy, nhưng mà chịu thôi. Thôi chịu khó chờ
mấy hôm vậy, bác ạ. Có tốn kém thêm một chút, nhưng vui vẻ. Cả
đời mới có một lần ấy mà. Nóng nực sợ thiu bác cứ quăng hết vào
tủ lạnh là khỏi lo. Có ế ẩm nữa, bác cứ quay lại đây, anh em cánh
xế chúng em xài giúp. Nhồi vào “tủ nóng” còn tốt hơn tủ lạnh đấy
bác ạ.
Dở cười dở mếu tôi quay trở lại nhà.
Công
việc liệm thi hài bắt đầu. Thay vì những tiếng thút thít, nỉ non,
ai oán và lén giơ tay áo lên quệt nước mắt, người ta lẩm bẩm chửi
lũ ruồi nhặng chết tiệt và lén giơ tay... bịt mũi, xua ruồi.
Chiếc quan tài đèm đẹp tôi đã mất công chọn cả buổi sáng hóa ra
quá chật so với thi thể người quá cố. Một phần vì thi hài “nóng
nở ra”, phần khác vì sản phẩm của công ty là “ngoài kế hoạch”,
nên những người gia công đóng hòm đã cố gắng tận dụng cả chiều
rộng lẫn chiều dài tấm ván. May mà đặt được cháu nằm nghiêng.
Chết đâu phải đã hết. 10 giờ sáng, quang cảnh nhà anh chị tôi
hệt như một đám “hát bội”. Nửa bưng mặt khóc, nửa bưng miệng
cười. 2 chàng tài xế văng tục chửi um. Thực hiện đúng hợp đồng,
chàng Công ty xe khách vòng vo tìm nhà. Quay ra quay vào mấy lần
thấy vẫn đúng số nhà ghi trên hợp đồng, nhưng không phải đám cưới
mà là đám tang. Biết bị “ăn quả lừa” chàng ta làm toáng lên, một
hai đòi hủy hợp đồng. Chàng xe tang (dù đã được lót tay trước bao
thuốc, chai rượu), nhân cơ hội cũng khăng khăng đòi hủy hợp đồng
luôn vì đã quá quy định những... 4 ngày. Chỉ khổ cho anh chị tôi,
khóc con 5, 6 ngày đã cạn kiệt cả nước mắt rồi, trước tình cảnh
“không khóc không xong với chúng nó” này, đành phải chạy ra nỉ
non, khóc lóc, hứa hẹn “bồi thường đâu ra đó”, nghe chừng tang
thương hơn cả lúc khóc con.
2 xe bon bon trên đường tới
khu vực cổng nghĩa trang, cả mấy trăm con người đã quên dần “cõi
thế”, hướng cả vào cõi âm, trạm dừng cuối cùng của mọi số kiếp
sang hèn, đói khổ. Bỗng có tiếng quát giật giọng:
– Dừng
lại! Dừng lại!
Anh lái xe khách khựng người trên vô lăng,
cặp mắt đảo tứ phía, miệng lẩm bẩm:
– Lại chuyện gì nữa
thế này?
Tôi giật mình, trước khi nhảy xuống phòng bảo vệ
nghĩa trang còn kịp dõi đôi mắt về phía trước, nơi chiếc xe tang
đã mất hút trong lòng nghĩa trang...
Trên xe đám đông hốt
hoảng, nhốn nháo. Sẵn kinh nghiệm trong một tuần phục dịch,
tôi... vén môi nở nụ cười thường trực và đánh bật lửa tanh tác...
Hóa ra trăm sự tại cái chữ... hỉ này. Thật khỉ gió cái nhà anh
tài. Xe đưa tang mà dám dán kín cả các hình thù nhảy nhót điên
loạn lại còn trương cả cái chữ hỉ to bằng... mả bố thằng ăn mày
ngay đầu xe nữa. Có chết cha con người ta không!
Tài hùng
biện, bao thuốc loại sang và chiếc bật lửa “bỏ quên” đã phát huy
tác dụng. Chiếc thanh chắn từ từ được nâng lên, anh tài tăng hết
ga đâm đánh xầm vào đít xe tang trước mặt.
Tôi cúi đầu,
theo mọi người chui ra khỏi xe, cố nén một tiếng thở phào nhẹ
nhõm. Bỗng từ đâu anh tôi chạy lại, như hiện về từ thế giới bên
kia. Mặt xanh mét, líu cả lưỡi, anh nói:
– Khổ thân tôi
không, cháu nó chưa có hộ khẩu, người ta bảo không được phép chôn
ở đây.
Sau lưng tôi đám đông biến thành cuộc biểu tình,
cãi cọ, giằng co, la ó. Mấy bà cô hờ:
– Ôi cháu ơi... biết
chết khổ, chết nhục thế này thì tội gì cháu chết cháu ơi!
Chàng lái xe tang tức khí mở toang cửa, đuổi hết mọi người xuống,
rú ga, lùi sát đít xe đựng áo quan vào tận cửa văn phòng, rồi
nhảy xuống, văng tục:
– Mẹ chúng mày. Không để yên cho ông
đi, ông khênh quan tài vào giữa văn phòng cho mà ngửi. Lúc nào
ngán thì tự chôn. Xem chúng mày có dám ăn thịt nó không?
Nhìn theo dáng điệu tự tin của thằng cả nhà tôi đi vào phía
trong, tôi thở ra một hơi nhẹ nhàng.
Đúng nửa tiếng sau,
nó quay ra bấm tôi:
– Xong rồi... Bố tưởng nhập khẩu cho
người chết dễ hơn người sống chắc?
Nó dúi vào tận mặt tôi
tấm thẻ mộ: Lô 38, khu II, số mộ 1078... Rồi lên giọng giảng
giải:
– Bố ơi, đồng tiền đi trước bao giờ cũng khôn, bố ạ.
Tháng trước con đưa ông bạn con ra đây, gia đình lóng ngóng không
biết đường lo lót chu đáo, cho nên phải vào nằm trong khu nghĩa
trang làm phúc. Ở đấy toàn tứ cố vô thân, chết đường, chết chợ cả
thôi bố ạ. Người ta lại vừa bốc mộ xong, nước ngập trắng xóa, dép
nhựa, giẻ rách, mảnh áo quan không tan rữa được nổi lềnh bềnh kín
mặt hố. Thật đúng là thế giới của người chết nghèo... Vừa nãy con
phải nhờ “Bác” 3 lần đưa đường chỉ lối (!) chúng nó mới chịu cho
anh ấy được ra ở lô II này đấy, ngay gần khu các vị lãnh đạo.
Hóa ra, trong thế giới vĩnh hằng của người đã chết đẳng cấp
vẫn còn phân biệt, quy luật giá trị vẫn còn tác oai tác quái.
... Đúng nghi lễ của người Việt Nam, chiều hôm ấy anh chị tôi
làm cơm cúng 3 ngày, mời bạn bè, họ hàng và người đưa tiễn ở lại
thắp nén nhang để cùng tưởng nhớ tới người đã khuất. Trong vòng
khói nhang nghi ngút, tôi rợn người khi nghe thấy tiếng khóc thút
thít của cháu.
– Làm sao?
Tôi thì thầm hỏi cháu
tôi:
– Cháu làm sao?
– Cháu khổ quá chú ơi!
– Biết rồi! Khổ, chết ngoài kế hoạch thì sướng làm sao được!
– Biết thế này thà cháu sống mang tiếng là thằng ăn tàn, phá
hoại cho xong.
– Thôi, dẫu sao mọi việc cũng qua rồi. Cháu
bây giờ yên ấm dưới suối vàng.
– Chưa qua đâu chú ơi...
Hu... hu... hu... cháu không nằm ngửa được, hòm chật quá! Mà sao
khi đắp mộ cháu, chú không “chi đẹp” cho mấy thằng phu mộ để
chúng nó trừng phạt cháu, đắp điếm qua loa, ẩu không chịu được,
để đến nỗi bây giờ suốt dọc sống lưng và phía dưới chân cháu đất
sụt từng mảng, hở toác hoác. Gió nghĩa trang lồng lộng, lạnh buốt
sống lưng, chú ơi... hu... hu...
Tôi đâm bổ đến chỗ thằng
cả đang ngồi “chén chú chén anh”, lôi xềnh xệch nó đi trước con
mắt ngơ ngác của cả nhà:
– Đi! Ra ngay nghĩa trang với
tao. Chỉ có mày đi tao mới yên tâm. Sau này bố có làm sao, nhớ là
bố chỉ trông cậy vào một mình mày thôi đấy, con ạ... Trời ơi!
Chết mà còn khốn nạn khốn khổ thế này sao?!
Sấp ngửa chạy
ra chỗ dựng chiếc xe đạp cà tàng, thằng cả bảo:
– Bố ơi,
đến lượt bố, bố nhớ phải chết trong kế hoạch đấy nhé, cho chúng
con nhờ, chứ ngoài kế hoạch thế này, khổ lắm...
Hà Nội cuối 1986
Trần
Khải Thanh Thuỷ
Bấm vào đây để in ra giấy (Print)
THIÊN SỨ MICAE – BỔN MẠNG SĐND VNCH
|
Hình nền: thắng cảnh đẹp thiên nhiên hùng vĩ. Để xem được trang web này một cách hoàn hảo, máy của bạn cần được trang bị chương trình Microsoft Internet Explorer (MSIE) Ấn bản 9 hay cao hơn hoặc những chương trình Web Browsers làm việc được với HTML–5 hay cao hơn.
Nguồn: Internet eMail by CATHY chuyển
Đăng ngày Chúa Nhật, October 23, 2022
Ban Kỹ Thuật
Khóa 10A–72/SQTB/ĐĐ, ĐĐ11/TĐ1ND, QLVNCH
GĐMĐVN/Chi Hội Hoa Thịnh Đốn & Phụ cận
P.O.Box 5345 Springfield, Virginia, VA 22150
Điện thoại & Điện thư:
Liên lạc
Trở lại đầu trang